اثربخشی آموزش تحلیل تبادلی بر افزایش خودتمایزیافتگی مادر و فرزند

چکیده: هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش تحلیل تبادلی بر افزایش خود تمایزیافتگی مادر و فرزند صورت گرفت. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی بوده که در آن از طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. به منظور اجرای پژوهش ابتدا جلسه ای جهت آشناسازی و جلب مشارکت دانش آموزان و مادران یکی از دبیرستان های شهر تهران برگزار گردید. سپس 26 نفر از مادران به همراه فرزندانشان به روش نمونه گیری داوطلبانه برای شرکت در طرح انتخاب شدند. در مرحله بعدی اعضا به صورت تصادفی در دو گروه 13نفری مداخله و کنترل قرار گرفته و نسبت به برگزاری مرحله اول پرسشنامه تمایزیافتگی به عنوان پیش آزمون و اجرای مداخله مورد نظر بر روی گروه کنترل اقدام گردید. بدین منظور نظریه تحلیل تبادلی در قالب 10 جلسه 60دقیقه ای گروهی هر هفته، به مادران و فرزندان گروه آزمایش به صورت مجزا در محل دبیرستان، توسط پژوهشگر آموزش داده شد و روی گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. پس از اتمام جلسات، مجددا پرسشنامه تمایزیافتگی توسط مادران و فرزندان گروه آزمایش و کنترل تکمیل شد و نتایج حاصله با توجه به فرضیه های اصلی و فرعی، از طریق آزمون t افتراقی به همراه نتایج پیگیری یک ماهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که استفاده از آموزش تحلیل تبادلی بر افزایش تمایزیافتگی مادران و فرزندان گروه آزمایش موثر بوده و در پیگیری یک ماهه نیز پایدار بوده است. نتیجه گیری: آموزش تحلیل تبادلی با تقویت "بالغ" و کاهش تعارضات "والد" و "کودک" اعضا، منجر به افزایش سطح تمایزیافتگی ایشان گشته است. فرآیندی که در سایه دستیابی به خودمختاری، از طریق افزایش خودآگاهی، صمیمیت و خودانگیختگی ایشان محقق گردید.